Ziekenhuiservaringen, karaoke, Bromo, waterval!

Salemat Sorre lezers,

Vandaag ben ik precies een maand in Indonesië, wow de tijd vliegt echt voorbij! Een maand geleden, op 10 februari, stapte ik het vliegtuig uit en kwam ik aan op dit warme eiland! 


Vorige week stond in het teken van de chirurgie. Op maandag en dinsdag hebben we twee interessante colleges bijgewoond, waar ik jullie in het vorige reisverslag over heb verteld. De andere dagen over chirurgie waren ook erg leerzaam!



Op Woensdag werden we opgehaald door een verpleegkundige, hij nam ons mee naar zijn afdeling in het Soetomo Hospital. Hij werkt op de recovery waar high care en medium care patiënten liggen na hun operatie. Dit zijn allerlei verschillende operaties: hartoperaties, orthopedische operaties, hersenoperaties, darmoperaties en noem het maar op.
De jongen vertelde dat zijn werkdag van 7:00 uur tot 14:00 uur is. De verzorging van de patiënt begint met het uitvoeren van de controles, medicatie geven, eten en drinken en natuurlijk persoonlijke verzorging. Iedere 2 uur worden de controles uitgevoerd bij de patiënt. Bij een patiënt in een kritische situatie worden de controles ieder uur uitgevoerd. Op deze afdeling is er altijd een arts aanwezig. Wanneer de verpleegkundige twijfelt of hulp nodig is kan altijd de arts mee komen kijken.

Na wat een en ander aan informatie gingen we de afdeling op! De verpleegkundige vertelde over een aantal patiëntencasussen. Een patiënt had een auto-ongeluk gehad waardoor hij een schedelbreuk heeft opgelopen, ook miste hij een vinger. Zijn schedel is vastgezet door middel van een tractie, middels gewicht aan de tractie worden de botten op zijn plek gezet. In Nederland gebruiken ze gewichten hiervoor, hier volle flesjes water. Dit is een handige en goedkope manier en zeker ook effectief!
Ook lag er een patiënt met een thoraxdrain, een slangetje die vanaf de longvliezen afloopt in een pot. Hij heeft een ontsteking in de vliezen rondom zijn longen, daardoor heeft hij de drain om het vocht af te laten lopen. Deze meneer was erg kortademig en had zuurstof in. Wij mochten meekijken hoe de verpleegkundige de insteekopening schoonmaakte. Hij werkte best wel steriel, niet dat de wond steriel is maar toch het wisselen van handschoentjes en juist gebruik van materiaal werd netjes uitgevoerd zoals het hoort!
Wij mochten met zijn 6e meekijken en er stonden ook nog 5 verpleegkundigen mee te kijken. De patiënt werd niks verteld en kreeg geen voorbereiding, de verpleegkundige begon gewoon zijn wond schoon te maken. Ik had het wel met de patiënt te doen, ik glimlachte naar hem en hij lachte lief terug. We mochten ook overal foto’s van maken en de patiënt keek daar ook niet van op of om. Wel apart vond ik en ik maakte toch maar wat foto’s van de de verpleegkundige tijdens de wondverzorging.

De patiënten hier hadden geen blijvende katheter viel ons op. Iedere patiënt die niet mobiliseert wordt iedere 3 uur eenmalig gekatheteriseerd. De blaas wordt dan middels een slangetje geledigd. Ze gebruiken hier heel de dag door hetzelfde slangetje, dit hangt dan in een ’’steriel’’ bakje de hele dag. Het lijkt mij erg onhygiënisch, onaangenaam voor de patiënt en een grote infectiebron. De verpleegkundige gaf aan dat er eenmalig gekatheteriseerd wordt omdat de patiënt dan controle blijft houden over zijn blaas, ook wel ’blaastraining’ genoemd. De hele dag dezelfde katheter gebruiken is natuurlijk goedkoop.
Ik zie aan een verblijfskatheter juist veel voordelen: de patiënt hoeft dan niet telkens gekatheteriseerd te worden, het is minder werk voor de verpleegkundige, minder infectiegevoelig en uiteindelijk ook goedkoper. Een verblijfskatheter mag 6 weken in de blaas blijven dus je gebruikt niet veel materiaal. Dit is een mooi onderwerp ter verbetering.
Op de afdeling schenken ze gelukkig aandacht aan de preventie van decubitus(doorligwonden door langdurige druk op eenzelfde plek). Ze gebruiken een screeningsinstrument om een patiënt te observeren of hij/zij een verhoogd risico heeft op het ontwikkelen van doorligwonden. Wanneer dit risico hoog is, krijgt de patiënt een speciaal anti-decubitusmatras, dit zorgt ervoor dat de druk op de huid wordt verminderd. Ook werken ze op de afdeling met een wisselliggingsschema, op vaste tijden wordt de patiënt gewisseld van houding, als dat mogelijk is voor de patiënt. 
Het wat erg interessant om de verschillen tussen Nederland en hier te kunnen zien. Ook vroegen de verpleegkundigen hoe wij in Nederland bepaalde handelingen doen.


Na deze interessante ochtend in het ziekenhuis zijn we richting de universiteit gegaan voor onze eerste Bahasa les. Allereerst zijn we gaan lunchen in de kantine, ik had wat rijst met een sausje, kip, groenten en gebakken mais. Dat sausje was wel erg spicy, me mond stond in brand!!
Wij zaten natuurlijk in een beginnersklas voor het leren van Bahasa. Bahasa is de officiële taal die gesproken wordt in Indonesië. Onze eerste les ging met name over het goedendag zeggen, eten bestellen, het weer en de dagen van de week. De leraar was erg aardig en lette ook op onze uitspraak.
Ik heb tijdens deze les 1,5 uur opgevouwen gezeten in een schoolbank. Hier zitten alle studenten op een heel klein stoeltje, met daaraan vast een klein tafeltje. Ik moest me eigen er dus echt tussen persen. Wij als lange Nederlands kunnen dus geen kant op haha!
Woensdagavond hebben we intensief gesport. We wilden meedoen aan een groepsles, aerobics. Deze zou om half 7 beginnen. Ik hoorden dat dit een uur later werd, dus ik ben eerst een half uur gaan hardlopen en wat oefeningen gaan doen. Daarna begon de aerobicsles van een uur. Het was een hele leuke groep en we gaan volgende week zeker weer!


Op donderdag hebben we een bezoek gebracht op de traumatologie afdeling van het Soetomo Hospital. Hier lagen patiënten met orthopedische of neurologische problemen na een ongeval. We hebben voornamelijk op de orthopedische afdeling gekeken omdat Pa Deni hierin is gespecialiseerd.

De orthopedische afdeling was gescheiden in mannen en vrouwen. Ook lagen er kinderen op de afdeling, zij lagen bij de vrouwen.

In Indonesië gebruiken bijna alle inwoners een scooter en het verkeer is enorm druk, er lagen dus veel patiënten opgenomen na een scooterongeluk.
Het viel meteen op dat er veel patiënten met een uitwendige tractie lagen. Door metatalen schroeven in de botten te maken en daarop een uitwendige tractie aan te sluiten worden de botten gefixeerd. Door middel van gewichten kunnen de botten op hun plaats gehouden worden bij een botbreuk.
Pa Deni vertelde een hoop over de tractie van hier. Patiënten met een breuk en een tractie hebben de juiste verpleging nodig van de verpleegkundige. Dit houd in persoonlijke hygiëne, wondzorg, technische kennis(over de tractie) en ook de high risk factoren in de gaten houden. Onder high risk factoren verstaat men het welbevinden van de patiënt: pijnscore, comfort, decubitusscore, voorkomen van een infectie etc.
Er lagen een hoop patiënten met een bovenbeentractie, zij lagen te wachten voor een operatie. Met de tractie wordt voorkomen dat de botten niet te ver gaan verschuiven. Tot de tijd aan de operatie is dit dus een goed hulpmiddel. Sommige patiënten liggen zo wel 2 tot 3 weken in bed te wachten op een operatie.
Deni vertelde leuke informatie en vroeg ook hoe de zorg in Nederland was aan orthopedische patiënten, er waren een hoop verschillen. Hier in Indonesië is de verpleegkundige ook erg creatief. Met behulp van een verbandrolletje hadden ze bijvoorbeeld ervoor gezorgd dat een mevrouw haar tenen kan bewegen door te trekken aan het verbandje dat tussen haar tenen zat. Hierdoor blijven de voeten in beweging en ook de bloedstroom constant!


’s Middag hebben Carola, Ajin, Yvonne en ik onze ticket naar Bali geboekt! We gaan van 2 t/m 6 April het eiland verkennen en hebben al wat plannen gemaakt!
In de avond zijn we met zijn 6e lekker uiteten gegaan!


Op vrijdag ben ik in het universitair ziekenhuis van de Airlangga universiteit geweest. Wat een wereld van een verschil is dit ziekenhuis met het Soetomo hospital!! Het is een nieuw en modern ziekenhuis, geopend sinds 2009. 2 nursepracticioners (gespecialiseerd verpleegkundige) en de professor van de faculty of nursing kwamen ons welkom heten in het ziekenhuis. Ook kregen we een interessant presentatie wat ging over de opbouw en samenstelling van het ziekenhuis.

In Indonesië is het verplicht dat een universiteit met een verpleegkunde opleiding ook een eigen universitair ziekenhuis heeft. In het laatste jaar van de opleiding gaan studenten hier stage lopen, ook lopen ze stage in het Soetomo hospital.
In Indonesië zijn er in totaal 22 universitaire ziekenhuizen. 
Het Airlannga university hospital bestaat uit 8 verdiepingen en heeft een capaciteit van 260 bedden. Op dit moment zijn er maar 4 afdelingen open.
Vergeleken met het Soetomo Hospital waar wij eerder deze week zijn geweest is het Airlangga erg klein. Soetomo heeft ruim 500 patiëntenbedden. 
We hebben een rondleiding gekregen over alle 4 de afdelingen. Deze bestaan uit de ICC, operatieruimte, het laboratorium, chirurgie en kinderafdeling.
Toen wij een rondleiding kregen viel het ons op dat op iedere afdeling verschillende soorten patiënten liggen en dat er juist niet echt een verdeling was gemaakt. 
Iedere verpleegkundige heeft zijn eigen specialiteit en daarbij competenties, ook blijven de verpleegkundigen continu opgeleid en getoetst worden als gediplomeerd zijnde.


Deze ochtend heb ik voor het eerst de woorden ’’kwaliteit’’ en ’’evidence bases health care’’ geoord. In Nederland word de verpleegkundige hier juist plat mee gegooid. De HBO-Verpleegkundige wordt opgeleid met kwaliteitszorg en het doen van onderzoeken. In dit ziekenhuis zijn ze ook veel bezig met de kwaliteit van zorg door het doen van onderzoeken en het implementeren van bewezen materiaal.

’s middags ben ik gaan sporten en daarna heb ik me eigen klaar gemaakt voor een karaoke avond.
Pumpun, een leraar van de faculty of nursing en een student Eva namen ons mee. 
De karaoketent was in Soeto’s. Soeto’s is een grote plein vol met uitgaansgelegenheden en bars.
 Pumpun vertelde dat haar oom vanavond ook kwam en hij ontzettend rijk is. Deze hele avond kregen we daarom van hem.

We kwamen aan in een mega grote hal vol met karaokekamers. We werden naar een kamer gebracht met een mega groot scherm, karaokemicrofoons, discolampen en keiharde muziek. We begonnen gelijk enthousiast te zingen natuurlijk! 
Even later kwam de oom van Pumpun aan, een hele aardige en enthousiaste meneer. Hij zei meteen willen jullie naar een grotere en luxere kamer?! Wij konden natuurlijk geen nee zeggen en voor ik het wist zaten we in een nog grotere en luxere karaokeroom. 
Deze avond heb ik voor het eerst een wit wijntje gedronken,genieten! Het grote deel van Indonesië drinkt geen alcohol, ook vanwege hun geloof. De alcoholprijzen zijn daarom best wel hoog en niet overal verkopen ze het zelfs. 
Ik had haast geen stem meer over, zoveel liedjes gezongen!

Na de karaoke zijn we nog een club in gegaan met life muziek. De oom van Pumpun regelde gelijk een VIP tafel voor ons. De band zong ontzettend goed en ook mochten we verzoekjes indienen.
Aan het einde van de avond vroeg ik me eigen af hoe haar oom naar huis zou gaan, hij had best wat gedronken. Hij zei dat zijn chauffeur hem kwam ophalen en dat was ook zo.
Pumpun haar auto werd voor ons voorgereden,wat een luxe!

Zaterdag heb ik eerst heel de ochtend uitgeslapen na me eerste avondje uit gaan in Indonesië. Verder heb ik deze dag rustig aan gedaan en mijn tas ingepakt. ’s Avonds begon onze 24 urige avontuur naar de Bromo vulkaan!

De trip begon ’s avonds om 23:00 uur. Yogi, onze gids en zijn neef Hagi kwamen Ajin , Carola en mij ruim op tijd ophalen voor het appartement. Met onze backpack gevuld met kleding, eten en drinken gingen we dan de auto in.

Na een autorit kwamen we rond 2:00 uur aan op een berg. De trip was erg spannend zo in het donker, we kwamen steeds verder de bergen in. We reden zelfs langs een jungle, het leek net alsof ik in een film zat. Het was echt mooi maar ook wel spannend.

Op de berg aangekomen, een stuk voor de Bromo vulkaan, hebben we een uur gewacht omdat we best wel op tijd waren. Waar we stonden te wachten was een soort tussenstation, vanaf deze berg stonden Jeeps op de toeristen te wachten om uiteindelijk naar boven te gaan. Met een gewone auto kan je de berg niet op.
Op de parkeerplaats stonden veel mannen om mutsen, sjaals en handschoenen met ’Bromo’ erop te verkopen. Ze keken ons vol bewondering aan, we waren natuurlijk blank en zagen dat we toeristen waren. Ik voelde me eigen net een aapje in een kooi. Ik moest nog even naar de toilet, gelukkig liep de gids mee want ik voelde me anders niet echt prettig.
Even later gingen we de auto uit om onze jeep op te zoeken. Onze gids had dit allemaal al geregeld, dus er stond al een Jeep met chauffeur gereed voor ons. We gingen allemaal achterin de Jeep zitten en toen begon een hele ruige rit om de berg op te komen. Het was enorm donker en stijl. Ook begon het te regenen en te onweren, dat was echt balen! Even later moest de jeep over een grote zandvlakte van een paar kilometer. Het was een ruige rit, dus ik begreep zeker dat een gewone auto dit niet zou redden!

Aangekomen op de Bromo stapten we uit de jeep, het was enorm koud en regenachtig. Ook was ik best wel moe, want we sloegen een nachtje slapen over. Er waren op de berg allemaal kleine tentjes waar je kon zitten. We kwamen rond 3:30 uur aan en om 5:10 was de zonsopkomst. We konden gelukkig bij een van de tentjes rondom een klein haartje zitten. We zaten in een kringetje rondom het vuurtje heerlijk op te warmen. Een vrouwtje ging bananen voor ons bakken. mmmmm lekker hoor zo in de nacht een gebakken banaantje. Ze waren warm, dat was al heerlijk!!
banaantje. Ze waren warm, dat was al heerlijk!!
Rond 4:30 was het droog geworden en toen zijn we een stuk gaan lopen richting het puntje van de berg. Het stond er vol met mensen, allemaal te wachten op de zonsopkomst. Het was enorm mistig en ook was er veel smog in de lucht. Om 5:10 uur werd het wel licht maar ik heb helaas geen zonsopgang kunnen zien door de vele wolken. Dit was wel echt een tegenvaller. 

We zijn na een half uur wachten weer terug gelopen richting de Jeep. De Jeep kwam op de terugweg ook weer over de grote zandvlakte.
Vanaf de enorme zandvlakte kan je wandelend of per paard richting een Crater toe, waar het ook heel mooi moet zijn. Onze gids vertelde dat door de mist je daar ook niks zou zien. We hebben er voor gekozen om dit dan ook niet te doen. Wel heel jammer.


Het was alweer licht geworden toen we bij de auto van Yogi aan kwamen. Toen pas zag je in wat voor een mooie natuur we stonden, midden tussen hoge groene bergen!
We kregen van Yogi broodjes, van de ’’holland bakery’’. Hij had rekening met ons gehouden dat wij in Nederland geen rijst als ontbijt eten. Dat was aardig en we smulden van de lekkere broodjes. 


Daarna gingen we met de auto touren door de bergen, het uitzicht was heel mooi. Ik was echt blij dat we eindelijk wat van de natuur zagen. We zijn in de ochtend richting de Madakiripura watervallen gereden. Toen we daar aankwamen waren we zo blij weer de warme lucht te voelen! Ik trok gelijk me trui uit, deed wat luchtigs en me flipflops aan. We gingen met zijn alle richting de watervallen lopen. Het was er zo mooi! Ze zagen meteen dat wij touristen zijn en moesten ook meer betalen dan de lokale mensen. Daarentegen kregen we wel een gids die ons mee nam de watervallen in. We liepen over de rotsen zo door een 150 meter hoge waterval. De waterval was enorm ruig door de vele regen die in de nacht was gevallen. Het water was door de regen weer niet zo helder. Maar het was er wel echt mooi! Zo veel water en groen! De gids hielp ons goed met het lopen over de rotsen en uiteindelijk zijn we helemaal tot het einde gegaan! We waren drijf nat geworden van het ruige water, maar dat was wel even verfrissend. Op de foto’s kun je zien dat het er prachtig was!
Na een wandeling terug richting de auto, hebben we ons weer omgekleed en zijn we weer verder gaan touren door de bergen.

We zijn ’s middags uiteten geweest en heb ik voor het eerst een lekkere gado-gado op in Indonesië. Het smaakte echt top!
In de middag had ik met familie van Rico afgesproken, zij wilden ons graag ontmoeten. Rico is een Indonesische jongen die nu voor 2 jaar in Nederland woont. Voor een oriëntatieopdracht voordat ik naar Indonesië vertrok, heb ik Rico leren kennen in tijdens een Indonesische kerkdienst in Den Haag. De ouders en broer van Rico kon ik nog niet maar wij vonden het een eer dat ze ons ’s middags mee wilden nemen! Het waren enorm lieve mensen en echt zo gastvrij!
Onze Gids heeft ons afgezet voor een dierentuin en vanaf daar zagen we het Indonesische gezin. We hebben met hen een safaritrip gedaan door het ’Taman safari Pasuran’ park. Dit was een groot park waar we met de auto doorheen reden. Aan het begin hebben we wortels gekocht om deze aan de dieren te geven. Het was echt super leuk! We hebben beren, leeuwen, tijgers, apen, olifanten, giraffen, zebra’s en nog veel meer dieren van dichtbij kunnen zien! Soms liepen ze zelfs voor de auto!!! Een aantal dieren hebben we wortels kunnen voeren.
Aan het einde van de trip mochten we nog met olifanten op de foto. Ik dacht dat doe ik even maar ik vond het maar eng die lange slurven in mijn nek! Ik kijk dus een beetje moeilijk op de foto’s.
restaurant’. Dit restaurant is erg bekend in Indonesië en is op meerdere plekken te vinden. Vooral de grote gegrilde vissen zijn bekend. Het etentje was inderdaad erg lekker.

Na het avondeten bracht het gezin ons nog naar de Ardjuma Mountain. Dit was een hoge berg met een mooi uitzicht over het landschap. Het was een mooie buurt met prachtige grote en vrijstaande huizen. Een huis was met steen nagebouwd als een schip, heel bijzonder. Op de berg gingen we naar een straatje(genaamd ’tretes’) vol met eettentjes en winkeltjes. De moeder van Rico kocht saté voor ons. Dit waren kip- en konijnensaté. Ook kocht ze gegrilde mais, verse bananen en een doos spekkoek. We gaven aan dat we echt genoeg hadden gehad van hen en we helemaal voldaan waren, maar toch moet je dit allemaal aannemen!
Na een lange rit naar huis en afscheid genomen van de mensen ben ik ’s avonds meteen mijn bed in gekropen. Ik was erg moe van deze lange nacht en dag, maar het was zeker de moeite waard!

Gisteren heb ik eerst de hele ochtend uitgeslapen. ’s Middags hebben Carola en ik boodschappen gedaan. We hebben wat aardappels en groenten gekocht voor het avondeten gekocht. De aardappels hebben we lekker in de pan gebakken, groenten gekookt en daarbij de mais en saté van gisteren opgewarmd. Yvonne en Ajin kwamen bij ons eten en we hebben lekker gegeten! De konijn en kipsaté was heerlijk en ook lekker pittig!

’s Avonds zijn Carola en ik op de bank neergeploft en hebben een aflevering ’Boer zoekt vrouw’ en ’3 op reis’ gekeken. De aflevering ’3 op reis’ ging over Indonesië, de presentator ging naar een Indonesische bruiloft, dit en de vele drukke Indonesische wijken waren voor ons zo herkenbaar en echt leuk om te zien!

Vandaag hadden we ook een vrije dag om nog wat bij te komen van het weekend. We hadden een afspraak met Yulis en Deni gemaakt om te praten over ons project. Samen met Carola en Yvonne ga ik een project, waarin wij de voorlichting aan zwangeren vrouwen over het geven van borstvoeding willen verbeteren.

Wij hebben een aantal contactpersonen gekregen die veel over dit onderwerp weten. We gaan nu literatuur verzamelen. Volgende maand mogen we met een mevrouw mee naar een voorlichtingscentrum voor zwangeren vrouwen. Wij gaan daar kijken en ook zelf voorlichting geven. Het lijkt me echt een leuk onderwerp en zeker leerzaam!!!

We hebben trouwens net te horen gekregen dat we morgen ochtend om half 6 opgehaald worden. We gaan naar een tv-show dat gaat over international education Surabaya. Van ons wordt verwacht dat wij aan het woord komen en wat vertellen over onze ervaringen en wat ons trekt aan Surabaya. Super spannend, wij komen dus op tv en waarschijnlijk ook in de krant!!! Dat wordt morgen ochtend dus vroeg uit bed om ons netjes te maken!
Volgende week horen jullie van mij over deze ervaring!

Veel liefs,
Lisa